Καλή και άριστη, συνάμα αυτονόητη και αναγκαία είναι η βελτίωση των φορολογικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, πλην όμως τα κρατικά ταμεία, που πιέζονται λόγω της κρίσης, χρειάζονται τονωτικές ενέσεις και μια πηγή είναι η φοροδιαφυγή.

 Με τη θεσμοθέτηση των ελάχιστων ηλεκτρονικών συναλλαγών στο 30% των εισοδημάτων, το υπουργείο Οικονομικών “σημάδεψε” τη μικρή, καθημερινή φοροδιαφυγή, η οποία βέβαια δεν είναι αμελητέα αν λάβει κανείς υπόψιν ότι η “τρύπα” στις δυνητικές εισπράξεις ΦΠΑ φτάνουν ή ξεπερνούν τα 6,5 δισ ευρώ κατ’ έτος. Ωστόσο, τα μεγάλα “ψάρια” δεν πιάνονται με ηλεκτρονικές αποδείξεις κι εδώ έρχεται το ηλεκτρονικό “δίχτυ” της ανταλλαγής πληροφοριών με τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες ευρωπαϊκών και τρίτων χωρών.

 Πριν σκάσει η βόμβα της πανδημίας, στην ΑΑΔΕ ετοιμάζονταν για σαρωτικούς ελέγχους, όχι όμως στα τυφλά, αλλά με το εγχειρίδιο του IRS υπό μάλης. Η κρίση επέβαλε αλλαγή προτεραιοτήτων κι έμφαση στη διευκόλυνση επιχειρήσεων και νοικοκυριών, είτε για ευκολότερη κι εξ αποστάσεως πρόσβαση στα διάφορα χρηματοδοτικά “εργαλεία” είτε για την τακτοποίηση εκκρεμοτήτων στις φορολογικές υπηρεσίες, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία. Πλέον, σιγά- σιγά οι ελεγκτικές υπηρεσίες ξεσκονίζουν τους φακέλους τους κι ετοιμάζονται για στενό μαρκάρισμα, κάνοντας αρχή με περίπου 100.000 φορολογούμενους, οι οποίοι εντοπίστηκαν κατά το σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών, ως έχοντες εισοδήματα στην αλλοδαπή χωρίς να είναι δηλωμένα στην Ελλάδα.

 Το πρώτο βήμα- όπως προανήγγειλε ο Γ. Πιτσιλής στο Olympia Forum- είναι η αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων στους εν λόγω φορολογούμενους, με τα οποία καλούνται να δικαιολογήσουν τα συγκεκριμένα εισοδήματα. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν δύο δρόμοι. Στην περίπτωση που οι φορολογούμενοι υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις ή αιτιολογήσουν αυτά τα εισοδήματα, η υπόθεση τους θα διεκπεραιωθεί ομαλώς. Στην αντίθετη περίπτωση, θα γίνεται καταλογισμός φόρων, προστίμων και προσαυξήσεων, χωρίς να μπορεί να αποκλείσει κανείς το ενδεχόμενο και ποινικών κυρώσεων, αν το πράγμα χονδρύνει.

 Οι έλεγχοι στις συγκεκριμένες υποθέσεις αλλά και σε υποθέσεις “ειδικού χειρισμού”, όπου θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει στοιχείων αλλά δια της... πλαγίας, ενδεχόμενη απόκρυψη εισοδημάτων, θα γίνουν με τη βοήθεια των αποκαλούμενων έμμεσων τεχνικών ελέγχων, οι οποίες εμπλουτίστηκαν με δύο νέες μεθόδους, που δεν πρόλαβαν, όμως, να εφαρμοστούν λόγω κορωνοϊού.

 Η Mark-up μέθοδος, όπως αναφέρει και το εγχειρίδιο του IRS, μπορεί να αξιοποιηθεί για έλεγχο σε κάβες, σε εστιατόρια- ταβέρνες, σε πρατήρια καυσίμων, σε κοσμηματοπωλεία. Η βάση του ελέγχου είναι το κόστος αγοράς των αγαθών προς πώληση π.χ. οι πρώτες ύλες για την ταβέρνα ή τα ποτά. Το «κλειδί» είναι το περιθώριο κέρδους που ο ελεγκτής θα χρησιμοποιήσει, έτσι ώστε να καταλήξει στα ακαθάριστα έσοδα του ελεγχόμενου. Πώς υπολογίζεται αυτό το περιθώριο κέρδους; Για παράδειγμα από ομοειδείς επιχειρήσεις, αν και όπως επισημαίνει το IRS, το εγχείρημα δεν είναι απλό.

 Η Unit and Volume μέθοδος στοχεύει ακριβώς στον ίδιο στόχο, δηλαδή στον υπολογισμό των ακαθάριστων εσόδων, αλλά από άλλο δρόμο. Εδώ η βάση είναι ο αριθμός των αγαθών που πουλήθηκαν ή παράχθηκαν π.χ. πόσες φρατζόλες ψωμί μπορούν να παρασκευασθούν από μια ποσότητα αλεύρων, πόσα ποτά μπορούν να βγουν από ένα μπουκάλι, πόσα σεντόνια πλύθηκαν σε σχέση με τον αριθμό των κατειλημμένων δωματίων ενός ξενοδοχείου ανά νύχτα κ.λ.π. και η σύγκριση γίνεται με τον αριθμό των δηλωμένων.

 Το... ζέσταμα των ελεγκτικών υπηρεσιών θα γίνει, πάντως, με πιο εύκολες περιπτώσεις. Μετά το stock των αδήλωτων ή ξεχασμένων εισοδημάτων από συντάξεις- που προκάλεσε τελικά νομοθετική ρύθμιση- στην ΑΑΔΕ έχουν εντοπίσει πλήθος περιπτώσεων είτε αδήλωτων ξεχασμένων αναδρομικών του 2014 είτε αδήλωτα εισοδήματα της χρήσης του 2014, όπως επίσης χιλιάδες περιπτώσεις αδήλωτων εισοδημάτων από βραχυχρόνιες μισθώσεις για το 2018 και το 2019. Για τους εν λόγω “ξεχασιάρηδες” ιδιοκτήτες δίνεται μια τελευταία ευκαιρία να τα δηλώσουν άμεσα, καθώς αμέσως μετά θα ηχήσουν οι “καμπάνες”.