Δείτε την επιστολή του Πρόεδρου του Επιμελητηρίου Φθιώτιδας παρακάτω:
“Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για μια δίκαιη και βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση, και ανταποκρινόμενο στις ανησυχίες των μελών του που δραστηριοποιούνται στον χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), προχώρησε στη διοργάνωση συνάντησης εργασίας με μικρούς παραγωγούς φωτοβολταϊκών συστημάτων (ισχύος 0,4 έως 1 MW), με στόχο τη διερεύνηση και ανάδειξη των κρίσιμων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
Η συστηματική διακοψιμότητα στην παροχή ρεύματος, οι περιορισμοί παραγωγής, οι δυσλειτουργίες στην αγορά ενέργειας με συστηματικά μηδενικές και αρνητικές τιμές και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού, δημιουργούν ένα δυσμενές περιβάλλον που πλήττει άμεσα τη βιωσιμότητα των επενδύσεων μικρών παραγωγών και οδηγεί σε απογοήτευση και ματαίωση. Στο πλαίσιο αυτό, σας διαβιβάζουμε ένα συγκροτημένο υπόμνημα με προτάσεις και διεκδικήσεις για την αποκατάσταση των αδικιών και την ενίσχυση του ρόλου των μικρών παραγωγών στη μετάβαση προς ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο.
Σύνοψη Προβλήματος
Η συνεχής αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ (15 GW σήμερα, εκ των οποίων 9 GW ΦΒ, με επιπλέον 10 GW ώριμων έργων προς κατασκευή και σύνδεση) υπερβαίνει κατά πολύ τη μέγιστη ζήτηση (περίπου 8 GW φορτίο αιχμής), με αποτέλεσμα συστηματική υπερπροσφορά ενέργειας. Η προνομιακή μεταχείριση μεγάλων έργων Υψηλής Τάσης, έργων PPA και VNB, καθώς και η προκλητική καθυστέρηση στην υλοποίηση συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΑΗΕ), δημιουργούν τις συνθήκες για συστηματικές περικοπές, μηδενικές και αρνητικές τιμές, σταγγαλίζοντας τους μικρούς παραγωγούς και θέτοντας σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα των επενδύσεων τους.
Δεδομένου ότι οι επενδύσεις αυτές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ενεργειακής μετάβασης όπως αυτό καταγράφεται στο ΕΣΕΚ, και ότι αυτές γίνονται με γνώμονα τον οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο, θα πρέπει τα οικονομικά οφέλη της πράσινης μετάβασης να διαμοιράζονται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας, και να επιταχύνεται ο ρυθμός αντικατάστασης των ορυκτών καυσίμων από ΑΠΕ στο το ενεργειακό μείγμα.
1) Επιτάχυνση της υλοποίησης ΣΑΗΕ
– Αυστηρή εφαρμογή των όρων των διαγωνισμών για ΣΑΗΕ, με απώλεια επιδότησης και κατάπτωση εγγυητικών επιστολών για όσους δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους.
– Άρση των προσκομμάτων για την εγκατάσταση ΣΑΗΕ από παραγωγούς ΑΠΕ και βιομηχανικούς καταναλωτές. Συμμετοχή όλων των έργων στην αγορά ενέργειας, με ίσους όρους όπως και τα stand-alone έργα. Στόχος η μέγιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών δικτύου και υποσταθμών ΜΤ, και της δυναμικότητας των ΣΑΗΕ.
– Να επιτρέπεται ρητά η δυνατότητα απορρόφησης ενέργειας από behind-the-meter ΣΑΗΕ σε ΑΠΕ, στην τιμή της αγοράς, καθώς μόνο έτσι μπορούν να αξιοποιηθούν καθημερινά ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών και περικοπών, και άρα να είναι οικονομικά βιώσιμα χωρίς επιδοτήσεις και άλλες μορφές ενίσχυσης.
– Τα ΣΑΗΕ ισχύος < 1 MW στερούνται οικονομιών κλίμακας. Συνεπώς, η υλοποίηση behind-the-meter ΣΑΗΕ από ΦΒ < 1 MW θα πρέπει να συνοδεύεται από επιδότηση. Η επιδότηση θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη για έργα < 500 kW. Για τις επιδοτήσεις αυτές θα πρέπει να εφαρμοστούν κριτήρια αντισυγκέντρωσης, δηλαδή έως 2×500 kW ανά φυσικό πρόσωπο, και αντίστοιχα για Ενεργειακές Κοινότητες όπως ίσχυε στο παρελθόν.
2) Επιβράδυνση της υλοποίησης ΦΒ
– Άμεση άρση χορήγησης Όρων Σύνδεσης, έως ότου υλοποιηθούν τουλάχιστον 5GW έργα ΣΑΗΕ.
– Δυνατότητα 3ετούς παράτασης στην υλοποίηση αδειοδοτημένων έργων, χωρίς να χάνουν τα δικαιώματα τους, προκειμένου η καθυστέρηση στην εγκατάσταση να συμβαδίσει με την παράλληλη εγκατάσταση ΣΑΗΕ, εξομαλύνοντας τις περικοπές.
3) Μετακύληση οικονομικού οφέλους
– Άμεση ενεργοποίηση δυναμικών τιμολογίων για όσους καταναλωτές διαθέτουν έξυπνο μετρητή. Διεύρυνση διζωνικού τιμολογίου στις ώρες περίσσειας ενέργειας από ΦΒ (10:30 με 16:30 από 11:00 με 15:00), με τιμολόγηση που αντικατοπτρίζει το κόστος ενέργειας στην ελεύθερη αγορά, για όσους καταναλωτές δεν διαθέτουν έξυπνο μετρητή.
– Όπως αναφέρεται και στο από 17/06/2025 Δελτίο Τύπου του ΠΟΣΠΗΕΦ: “Η φτηνή ενέργεια των ΑΠΕ δεν μπορεί να σταματά στους Χονδρεμπόρους – Παρόχους αλλά πρέπει να φτάνει στον Καταναλωτή. Ο Καταναλωτής, Βιομηχανικός και Οικιακός που τόσα χρόνια χρηματοδοτεί τις ΑΠΕ μέσω του ΕΤΜΕΑΡ πρέπει να απολαύσει τα οφέλη των ΑΠΕ .( ΧΑΜΗΛΕΣ, ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ).”
4) Ρυθμίσεις για τις περικοπές
– Εφαρμογή της λογικής Last-In, First-Out (LIFO) στις περικοπές. Τα έργα που κατασκευάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια, στηριζόμενα σε ένα ΕΣΕΚ, δεν γίνεται να επωμίζονται εξίσου το κόστος της άστοχης εφαρμογής του σχεδίου, με αλόγιστη εγκατάσταση ΦΒ χωρίς αντίστοιχη εγκατάσταση ΣΑΗΕ. Τα νεότερα έργα, που κατασκευάζονται έχοντας πλήρη γνώση των στρεβλώσεων της αγοράς ενέργειας, θα πρέπει να είναι τα πρώτα που περικοπτονται, ανεξαρτήτως αν είναι ΣΕΔΠ, market, PPA ή VNB, καθώς εγχέουν στο ίδιο δίκτυο και όλα έχουν ως σκοπό το οικονομικό όφελος.
– Αναλογικές περικοπές ανάλογα με το μέγεθος των έργων. Όπως αναφέρεται και στο από 17/06/2025 Δελτίο Τύπου του ΠΟΣΠΗΕΦ: “Όλοι οι Σταθμοί δεν έχουν το ίδιο μέγεθος και τις ίδιες οικονομίες κλίμακας. Συνεπώς πρέπει να υπάρχει αναλογικότητα στις περικοπές.”
– Δυνατότητα μείωσης ισχύος σε 400 kW, ώστε να ενταχθούν σε καθεστώς ΣΕΣΤ χωρίς περικοπές. Δεν είναι λογικό ένα έργο 500 kW να αποζημιώνεται λιγότερο από ένα έργο 400 kW. Η κατηγορία των 500 kW δημιουργήθηκε αυθαίρετα από την Ελληνική Κυβέρνηση, και οδήγησε πολλούς μικρο-επενδυτές σε έργα που από τη φύση τους στερούνται οικονομιών κλίμακας. Εάν δεν μπορούν να προστατευθούν από την αγορά, θα πρέπει να τους δοθεί η δυνατότητα να αλλάξουν καθεστώς με αντίστοιχη μείωση ισχύος.
5) Αποζημίωση παραγωγών
– Αλλαγή των συμβάσεων ΣΕΔΠ για επιδότηση παραγωγής ανεξαρτήτως αν η τιμή είναι μηδενική ή αρνητική. Το αφήγημα ότι το target model δεν επιτρέπει την επιδότηση ΑΠΕ σε συνθήκες αγοράς με αρνητικές τιμές δεν ισχύει. Διαφορετικά, δεν θα ήταν δυνατόν να υπάρχουν αρνητικές τιμές ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τίθεται ζήτημα ανταγωνισμού, καθώς οι παραγωγοί της υπόλοιπης Ευρώπης δεν χρειάζεται να κλείνουν τις μονάδες τους όταν η τιμή είναι αρνητική, όπως συμβαίνει στη χώρα μας.
– Αποζημίωση παραγωγών για τις περικοπές. Κάποιες συμβάσεις αναφέρουν 5% περικοπές, οι παλαιότερες δεν αναφέρουν καν ποσοστό περικοπών. Όπως αναφέρεται και στο από 17/06/2025 Δελτίο Τύπου του ΠΟΣΠΗΕΦ: “Οι επενδυτές επένδυσαν από το 2019 βασιζόμενοι σε ένα συγκεκριμένο ΕΣΕΚ και δεν ευθύνονται για άστοχες πολιτικές επιλογές (overbooking), ολιγωρίες και παραλείψεις (Αποθήκευση) του ΥΠΕΝ και συνεπώς δεν μπορεί να ζημιώνονται για αυτές.”
Συμπέρασμα – Πρόσκληση για Θεσμικό Διάλογο
Η διαμόρφωση ενός δίκαιου και συμμετοχικού θεσμικού πλαισίου είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των μικρών παραγωγών και τη συνέχιση της πράσινης μετάβασης με κοινωνική συνοχή και οικονομική ανταποδοτικότητα.
Στόχος είναι να διορθώσουμε αστοχίες στην εφαρμογή του ΕΣΕΚ, προκειμένου να επέλθει ισορροπία στην αγορά ενέργειας και να αποκλιμακωθεί το κόστος ενέργειας για τον καταναλωτή, χωρίς άσκοπη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Το βάρος θα πρέπει προσωρινά να μετατεθεί από την υλοποίηση ΦΒ στην υλοποίηση ΣΑΗΕ, με την εφαρμογή ισχυρών κινήτρων και αντικινήτρων. Αντίστοιχα, την ωφέλεια της φθηνής ενέργειας των ΑΠΕ θα πρέπει να την καρπωθεί ο καταναλωτής και να μην την σφετερίζονται οι Πάροχοι. Επίσης, για να υπάρχει ισότητα, θα πρέπει να προστατευθούν τα μικρά έργα και οι μικρο-παραγωγοί, που, ενώ δεν διαθέτουν βέλτιστες οικονομίες κλίμακας, έχουν δυσανάλογα μεγάλη σημασία στην κοινωνική διάσταση της πράσινης μετάβασης.
Το Επιμελητήριο Φθιώτιδας δηλώνει έτοιμο να συμβάλλει ουσιαστικά στον διάλογο μεταξύ ΥΠΕΝ, ΡΑΑΕΥ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, εκπροσώπων της αγοράς και της κοινωνίας των πολιτών, με στόχο τη διαμόρφωση ενός μακρόπνοου και δίκαιου εθνικού ενεργειακού σχεδίου.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινήσεις.
Με εκτίμηση,
Χρυσόστομος Καρέλλης
Πρόεδρος Επιμελητηρίου Φθιώτιδας”
