Ας υποθέσουμε ότι είσαι ξένος, δεν ζεις στην Ελλάδα, αλλά ούτε και την έχεις επισκεφθεί, αν και θα ήθελες. Το τελευταίο δεν χρειάζεται να το ξέρουν όλοι. Μπορείς, κάλλιστα, να τους κάνεις να το πιστέψουν κολλώντας ένα μαγνητάκι στο ψυγείο σου με ένα τοπίο από τη Μύκονο ή φορώντας ένα μπλουζάκι που γράφει «Santorini Paradise Found». Δεν χρειάζεται καν να έχεις ζητήσει από ένα γνωστό σου στην Ελλάδα να τα αγοράσει από ένα κατάστημα με τουριστικά είδη – σουβενίρ στο Μοναστηράκι ή να αναζητήσεις ένα ηλεκτρονικό κατάστημα αυτής της κατηγορίας στην Ελλάδα.
Μπαίνεις στο Aliexpress και αυτομάτως στην ενότητα «Greece» εμφανίζονται από τα παραπάνω αντικείμενα μέχρι μπλούζα με τον… Γιάνη, τον Βαρουφάκη και όχι τον Αντετοκούνμπο, όπως ίσως θα ανέμενε κάποιος. Εννοείται ότι όλα τα παραπάνω, και όχι μόνο, μπορείς να τα αγοράσεις από την Aliexpress –ακόμη και εάν μένεις στην Ελλάδα– από προμηθευτές όπως το Yoki Store ή το Suu Yee Store, όλα στην Κίνα. Οπως επίσης και μπλούζα με το σήμα της ΕΚΑΜ, εάν δεν φοβάσαι μη σε συλλάβουν με την κατηγορία της αντιποίησης στολής.
Φυσικά, τα σουβενίρ με ελληνικό θέμα δεν είναι αυτό που κυρίως αναζητούν οι Ελληνες καταναλωτές –αντιθέτως, μπορεί να το πράττουν μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα– όταν επισκέπτονται τις κινεζικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως είναι η Aliexpress και οι ακόμη πιο δημοφιλείς Temu και Shein. Τα παραπάνω παραδείγματα, ωστόσο, δείχνουν την έκταση που έχουν πάρει πλέον οι εν λόγω πλατφόρμες, αποσπώντας σημαντικό κομμάτι του τζίρου του ελληνικού λιανεμπορίου, σε ηλεκτρονικά και φυσικά καταστήματα, και προκαλώντας σημαντικές απώλειες εσόδων από τις επιχειρήσεις και από τα κρατικά ταμεία, αλλά και θέτοντας σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Πάνω από ένας στους τέσσερις Ελληνες επισκέπτεται πλέον σε μηνιαία βάση την κινεζική πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Temu, η διείσδυση της οποίας στα ελληνικά νοικοκυριά αυξάνεται ραγδαία, ειδικά για τις ηλικίες από 40 και άνω. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση διαφάνειας της δημοφιλέστερης στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή κινεζικής πλατφόρμας (δημοσιοποιήθηκε στις 31 Αυγούστου 2025), ο μέσος όρος μηνιαίων χρηστών της Temu ανήλθε το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε 2,7 εκατ., από 2,4 εκατ. χρήστες στα τέλη του 2024 και 2,1 εκατ. μέσο όρο μηνιαίων χρηστών στα μέσα της περυσινής χρονιάς. Αν και ο αριθμός των χρηστών δεν περιλαμβάνει μόνο όσους προχώρησαν σε αγορά, το βέβαιο είναι ότι μεγάλο μέρος αυτών όντως έκανε αυτό το βήμα δεδομένου ότι ο τζίρος της στην ελληνική αγορά μαζί με αυτόν του… αντίπαλου δέους, που είναι η Shein, εκτιμάται ότι ξεπέρασε κατά πολύ το μισό δισ. ευρώ και κυμαίνεται μεταξύ 530-630 εκατ. ευρώ.
Αλλωστε και ο μέσος όρος μηνιαίων χρηστών της Shein στην Ελλάδα ξεπέρασε τα 2,7 εκατ., σύμφωνα με την τελευταία έκθεση διαφάνειας της εταιρείας, η οποία δημοσιοποιήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 2025 και αφορά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Το δεύτερο εξάμηνο του 2024 ο μέσος όρος μηνιαίων χρηστών της Shein ήταν στην Ελλάδα 2,65 εκατ. Μικρότερος, αλλά διόλου αμελητέος είναι ο αριθμός των χρηστών της Aliexpress. Την περίοδο Απριλίου – Ιουνίου 2025 ο μέσος όρος μηνιαίων χρηστών της Aliexpress στην Ελλάδα ήταν 1,64 εκατ., ελαφρώς αυξημένος από τον μέσο όρο που είχε καταγραφεί την περίοδο Οκτωβρίου 2024 – Μαρτίου 2025 (περίπου 1,59 εκατ. χρήστες). Διευκρινίζεται εδώ ότι ο αριθμός των χρηστών στις τρεις πλατφόρμες δεν μπορεί να υπολογισθεί σωρευτικά, καθώς το ίδιο άτομο μπορεί να επισκέπτεται ή/και να ψωνίζει από περισσότερες από μία πλατφόρμες.
Σύμφωνα πάντως με τους υπολογισμούς της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), ο τζίρος της Temu και της Shein κυμαίνεται συνολικά μεταξύ 530-630 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 20% του τζίρου του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα. Σύμφωνα δε με στοιχεία της IPC (International Post Corporation), το μερίδιο της Temu (ως κύριας επιλογής ηλεκτρονικού λιανεμπόρου στην Ελλάδα) ήταν 23% το 2024 και της Shein 20%. Η σημασία που έχει η ελληνική αγορά για την Temu, παρά το γεγονός ότι πρόκειται αντικειμενικά για μια μικρή αγορά, αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι η εταιρεία εδώ και μερικούς μήνες συνεργάζεται με εγχώριο πρακτορείο δημοσίων σχέσεων.
Σε συνεχή πτώση το εγχώριο λιανεμπόριο
Tην ώρα που μόνο δύο από τις ξένες δημοφιλείς πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου (marketplaces) αποσπούν τζίρο από την ελληνική αγορά που ετησίως ξεπερνά το μισό δισ. ευρώ, οι εγχώριες λιανεμπορικές επιχειρήσεις και κυρίως οι μικρομεσαίες βλέπουν τις πωλήσεις τους ουσιαστικά να υποχωρούν, με την όποια αύξηση εσόδων να είναι σχεδόν αποκλειστικά πληθωριστική.
Eτσι, ο τζίρος του λιανεμπορίου στην Ελλάδα κατά το α΄ εξάμηνο του 2025, εξαιρουμένων τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων, ενισχύθηκε μόλις κατά 1,4%, ενώ ο πληθωρισμός το ίδιο διάστημα ήταν 2,5%, γεγονός που σημαίνει πως ο πραγματικός όγκος πωλήσεων (αποπληθωρισμένες πωλήσεις δηλαδή) είναι μειωμένος συγκριτικά με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Με άλλα λόγια, ο κύκλος εργασιών στο λιανεμπόριο, εξαιρουμένων των πωλήσεων τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων, μειώθηκε για το σύνολο των επιχειρήσεων κατά 0,3% το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Σε όρους απόλυτων μεγεθών, η αύξηση του τζίρου ανέρχεται σε μόλις 171,1 εκατ. ευρώ, με τον κύκλο εργασιών να διαμορφώνεται το α΄ εξάμηνο του 2025 σε 12,46 δισ. ευρώ, από 12,29 δισ. το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι. Η παραπάνω ετήσια αύξηση μεταξύ των πρώτων εξαμήνων του 2025 και του 2024 συνιστά τη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων πέντε ετών. Αρνητικό πρόσημο, μάλιστα, στη μεταβολή των αποπληθωρισμένων πωλήσεων εμφανίζεται για πρώτη φορά από το 2020, οπότε το λιανεμπόριο –εκτός σούπερ μάρκετ βεβαίως– είχε δεχθεί ισχυρότατο πλήγμα λόγω του lockdown.
Οι πληθωριστικές πιέσεις δρουν σωρευτικά στο διαθέσιμο εισόδημα αλλά και στην ψυχολογία των καταναλωτών, που περιστέλλουν τις δαπάνες για είδη ένδυσης, υπόδησης και οικιακό εξοπλισμό. Ακριβώς οι ίδιοι λόγοι είναι που στρέφουν σε μεγάλο βαθμό ολοένα και περισσότερους καταναλωτές σε αγορές από τις κινεζικές πλατφόρμες. Οι τελευταίες, αντιλαμβανόμενες αυτή την κατάσταση, αφιερώνουν ολοένα και μεγαλύτερα ποσά σε διαφημίσεις, «βομβαρδίζοντας» τους καταναλωτές, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πέρα από το πλήγμα στον τζίρο των επιχειρήσεων και τα διαφυγόντα κέρδη που δεν μπορούν να υπολογιστούν, η ραγδαία διείσδυση των κινεζικών πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου προκαλεί απώλειες σε θέσεις εργασίας, καθώς και στα κρατικά έσοδα. Σύμφωνα με την ανάλυση στην οποία έχει προβεί η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), υπολογίζεται ότι μπορεί να χαθούν έως και 5.600 θέσεις εργασίας τόσο από το λιανεμπόριο όσο βεβαίως και από την παραγωγή και συνολικά την εφοδιαστική αλυσίδα.
Οι άμεσες δημοσιονομικές απώλειες, στις οποίες συγκαταλέγονται οι φόροι, οι χαμένες ασφαλιστικές εισφορές, οι φόροι μισθωτών υπηρεσιών, αλλά και οι δασμοί, καθώς τα περισσότερα πακέτα είναι αξίας κάτω των 150 ευρώ, που εξαιρούνται των δασμών, εκτιμάται ότι κυμαίνονται από 105,7 έως 114,8 εκατ. ευρώ. Συνολικά οι απώλειες υπολογίζονται, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, σε 188,1 με 204,3 εκατ. ευρώ.
Καθώς η νέα «κινεζική πανδημία» δεν πλήττει μόνο την ελληνική αγορά αλλά συνολικά την ευρωπαϊκή, η Κομισιόν προωθεί πρόταση για την επιβολή τέλους 2 ευρώ στα πακέτα χαμηλής αξίας που έρχονται από την Κίνα, αξίας δηλαδή κάτω των 50 ευρώ. Πρόταση, πάντως, που δεν φαίνεται ικανή να ανακόψει την επέλαση των κινεζικών πλατφορμών, ειδικά μάλιστα καθώς οι οικονομίες ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών κλονίζονται.
kathimerini.gr
