Ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους των ελεγκτικών υπηρεσιών, πέρα από τις συναλλαγές κάτω από το τραπέζι δηλαδή η απόκρυψη εισοδημάτων, ήταν και παραμένει η... συρρίκνωση των φορολογητέων εσόδων με τη μέθοδο των... «μαϊμουδένιων» επαγγελματικών δαπανών.

Και δεν μιλάμε μόνο για τη χρήση εικονικών τιμολογίων, που έχουν πλημμυρίσει την αγορά, αλλά για τη δήλωση δαπανών που μόνο επαγγελματικές δεν είναι, ωστόσο τελικά “ψαλιδίζουν” ή μηδενίζουν τα έσοδα προς φορολόγηση. Παλιές καραβάνες της Φορολογικής Διοίκησης έχουν να λένε για φαγοπότια και ταξίδια χιλιάδων ευρώ, που κάποιοι “πονηροί” τα εμφάνιζαν ως δήθεν επαγγελματικές δαπάνες, ποντάροντας στο ότι θα ξεγλιστρήσουν από τον έλεγχο. 

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, πάνω στα οποία “πάτησε” το ΥΠΕΘΟ για να παρέμβει στον τρόπο φορολόγησης, έδειχναν ότι ενώ από την επαγγελματική- επιχειρηματικά δραστηριότητα έφταναν στην εφορία προς φορολόγηση περί τα 4 δισ. ευρώ, οι τζίροι άγγιζαν τα 40 δισ. ευρώ! Πού πήγαν τα υπόλοιπα; Εξέπεσαν ως επαγγελματικές δαπάνες. Σε μια από τις πολλές περιπτώσεις, που είδαν το φως της δημοσιότητας κατά τη διαβούλευση του φορολογικού, επαγγελματίας με κατάστημα ψιλικών ειδών είχε τζίρο 353.018 ευρώ, αλλά δήλωνε μηδενικά κέρδη «φουσκώνοντας» τις επαγγελματικές του δαπάνες, ενώ με την ίδια μέθοδο ιδιοκτήτης πρατηρίου έμενε αφορολόγητος αν και είχε τζίρο 509.300 ευρώ.

POS και επαγγελματικός λογαριασμός  

Με την υπογραφή Κοινής Υπουργικής Απόφασης, το οικονομικό επιτελείο στήνει όχι ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, αλλά τέσσερα ηλεκτρονικά δόκανα, που αναμφίβολα θα κάνουν πιο δύσκολη, αν όχι αδύνατη, την εμφάνιση “μαϊμού” επαγγελματικών δαπανών.  

Κατ' αρχάς, επεκτείνεται η υποχρεωτική εγκατάσταση POS σε 35 νέες δραστηριότητες κι ως εκ τούτου καλύπτεται σχεδόν όλη η αγορά από το “δίχτυ” των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Όσο για εκείνους που σκέφτηκαν ότι πιθανώς θα υπάρξει- ως συνήθως- μεγάλη περίοδος χάριτος, η Απόφαση προβλέπει ότι “παγώνουν” τα πρόστιμα των 1.500 ευρώ ως την 1η Μαρτίου, αλλά μόνο για όσους θα έχουν παραγγείλει το POS ως τις 31 Ιανουαρίου.  

Αυτά τα στενά χρονικά περιθώρια σχετίζονται με το δεύτερο δόκανο της ΑΑΔΕ, που στήνεται με πυρετώδεις ρυθμούς. Πρόκειται για την υποχρεωτική διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και φυσικά με το TAXIS, που σύμφωνα με το επίσημο χρονοδιάγραμμα του ΥΠΕΘΟ θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024. Τα δύο αυτά δόκανα στοχεύουν κυρίως στον έλεγχο και τις διασταυρώσεις, που αφορούν στον τζίρο επιχειρήσεων- επαγγελματιών και σε συνδυασμό με την υποχρεωτική ηλεκτρονική δήλωση των εσόδων στο myDATA, θα επιτρέψουν το “κλείδωμα” των φορολογικών δηλώσεων μέσα στη διετία.  

 Το colpo grosso

Το colpo grosso, που μάλλον αιφνιδίασε την αγορά, είναι η υποχρεωτική δήλωση ξεχωριστού επαγγελματικού λογαριασμού, μέσω του οποίοι θα πρέπει να γίνονται όλες ανεξαιρέτως οι συναλλαγές επιχειρήσεων- επαγγελματιών. Πρόκειται για τρίτο δόκανο.  

Όπως προβλέπει η ΚΥΑ, όλοι οι υπόχρεοι POS θα πρέπει να δηλώσουν στο TAXIS, επαγγελματικό λογαριασμό, στον οποίο θα αποδέχονται συναλλαγές που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής όπως, ενδεικτικά, μέσα πληρωμής με κάρτα, εντολές άμεσης χρέωσης, μεταφορές πίστωσης, πάγιες εντολές, αλλά και συναλλαγές με μετρητά. Ποιο είναι το “κλειδί”; Οι συναλλαγές που θα διενεργούνται μέσω του επαγγελματικού λογαριασμού θα αφορούν αποκλειστικά στην εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα του υπόχρεου.  

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ο επαγγελματικός λογαριασμός δεν θα χρησιμοποιείται μόνο για να μπαίνουν τα έσοδα του επιτηδευματία, αλλά θα πρέπει υποχρεωτικά να γίνονται από αυτόν το λογαριασμό και όλες οι επαγγελματικές δαπάνες, που τελικά εκπίπτουν από το τζίρο. Άρα, δεν θα μπορεί κάποιος να πληρώνει μέσω του προσωπικού του λογαριασμού κι εν συνεχεία να το “περνάει” ως επαγγελματική δαπάνη. Προφανές είναι ότι με αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο εύκολος ο έλεγχος από την ΑΑΔΕ, για το τι μπαίνει και τι βγαίνει από τον επαγγελματικό λογαριασμό, με διασταυρώσεις στους υπόλοιπους λογαριασμούς που έχει ο ελεγχόμενος ή η οικογένεια του.

Πρόστιμο στους... πονηρούς

Για τους... πονηρούς, η ΚΥΑ προβλέπει ότι δεν επιτρέπεται δήλωση ίδιου επαγγελματικού λογαριασμού από διαφορετικούς επιτηδευματίες και η ΑΑΔΕ θα προβαίνει σε απενεργοποίηση αυτών των λογαριασμών, ενώ προβλέπεται πρόστιμο 1.000 ευρώ για όσους δεν δηλώσουν επαγγελματικό λογαριασμό στο TAXIS.  

Το τέταρτο δόκανο, συμπεριλαμβάνεται στο “πακέτο” για τη φοροδιαφυγή, που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα: εκπτώσεις φόρων και δαπάνες προς έκπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη, αν τα παραστατικά στα οποία στηρίζονται δεν έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ. Επί της ουσίας, πρόκειται για δεύτερη ασφαλιστική δικλείδα, που επιτρέπει αλλεπάλληλες διασταυρώσεις, καθώς σε πρώτη φάση οι επιτηδευματίες θα πρέπει να κάνουν αυτές τις δαπάνες υποχρεωτικά από τον επαγγελματικό λογαριασμό κι εν συνεχεία θα πρέπει να δηλώνουν τα τιμολόγια στο myAADE.